Aktualności

W  Auli Janusza Korczaka na Wydziale Nauk o Edukacji, z inicjatywy dr hab. Doroty Misiejuk, prof. UwB, trzy wydziały Uniwersytetu w Białymstoku: Wydział Nauk o Edukacji, Wydział Studiów Kulturowych i Wydział Socjologii, zorganizowały przestrzeń doświadczenia społecznego.

Społeczność uniwersytecka została zaproszona na spektakl  o malarzu prymitywiście Tymoteuszu Muśko. Spektakl przedstawiała grupa teatralna ze wsi Dubno (koło Bielska Podlaskiego). Dla świata to malarz – prymitywista, dla mieszkańców jego rodzinnej wsi – Dubno –  aktorów naszego przedstawienia, to po prostu Timoszka.

Pani Helena Aleksiejuk – autorka sztuki i reżyserka przedstawienia – zapisała w obrazie teatralnym obyczajowość lat 60. i 70. XX wieku podlaskiej wsi. To dzieje bliskiego nam pogranicza – ojczyzny prywatnej dla ludzi, których w społecznej narracji nazywamy mniejszością lub prawosławnymi. Obraz teatralny pozwolił widzom zobaczyć  tę społeczność jako sąsiadów, kolegów, przyjaciół. Ich przeszłość, ich biografia zbiorowa była treścią.

Sztuka zapisuje obyczaje, których już nie ma  - rohulki – wiosenne spotkania przy muzyce młodych ludzi wsi, gdzie były tańce i wspólne śpiewanie; nawyki społeczne - pokazuje  relacje ludzi, sposób rozmawiania ze sobą, zapisuje wreszcie ich pamiętanie - traumatyczne dla całej społeczności wydarzenia I wojny światowej nazywane bieżeństwo.

Co chyba najważniejsze, sztuka zapisuje tradycyjną mowę. Usłyszeliśmy gwarę wsi Dubno, która w kategoriach naukowych należy do dialektów północnych języka ukraińskiego. To było dodatkowe wyzwanie dla wielu z widzów i jednocześnie zadanie – przekroczyć granicę. Ale to  przecież powszechna umiejętność, kompetencja ludzi pogranicza.

Bycie widzem tego przedstawienia, było czymś więcej niż śledzeniem fabuły, przeżywaniem wydarzeń. To było doświadczenie międzykulturowe. Wejście w świat niektórym obcy, świat przeszły w doświadczeniu innych. Natomiast wydaje się, że wszyscy odkryli, że niezależnie od różnicy kulturowej, wszyscy mają marzenia, namiętności, boją się i radują. Szukają ze sobą kontaktu. A Timoszka – Tymoteusz Muśko, zostawił świadectwo tego życia w swoich obrazach.